انتخاب کردن کتاب برای کودکان

برای کودکان مختلف و مناسبت های گوناگون، کتاب های متنوعی موجود است، تقریباً درباره هر موضوعی کتاب وجود دارد.
به دنیا آمدن فرزند دوم، نگهداری از کودک، دوست یابی، دوستان واقعی و غیرواقعی، به مدرسه رفتن، اخلاق های خوب، اخلاق های بد، عواطف و احساسات، همکاری کردن، به دکتر رفتن، به دندانپزشکی رفتن، تنها بودن با خواهر یا برادر خود، خوابیدن و حتی مراسم مذهبی.
خواندن کتاب کودکان، به بزرگسالان (والدین) کمک می کند تا بتوانند آنچه در ذهن خود دارند، بیان کنند. چیزهایی که گاه والدین نمی توانند برای ادای آن واژه ای بیابند.

کتابی را برای فرزند خود انتخاب کنید که:

هر دو از خواندن آن لذت می برید و به موضوع آن علاقه مندید.
با خواندن آن، کودک شما دانستنی هایی درباره جهان پیرامون خود می آموزد.
به شما کمک می کند که آنچه درذهن خود دارید، بیان کنید.
به کودک کمک می کند تا احساس خوب و مثبتی از خود داشته باشد و به قابلیت های تازه خود پی ببرد.
به کودک کمک کند که بداند در دنیای اطراف او کودکان دیگری هم هستند که شرایط و احساسات مشابهی با او دارند.
به کودک کمک کند تا مفاهیم و معانی ارزش ها، سنت ها، خانواده، جامعه و... را درک کند.

در سنین شیرخوارگی، کودک از خواندن چه نوع کتاب هایی لذت می برد؟
کودک از بدو تولد از شنیدن صدای کتاب خواندن شما لذت می برد، برای او شنیدن صدای گرم و دلنشین شما لذتبخش ترین چیز در دنیاست. تا زمانی که کودک با حوصله به سخنان شما گوش می دهد کتابخوانی را ادامه دهید.
قبل از خواب، هنگامی که کودک با شیئی بازی می کند و آن را روی زمین می غلتاند زمان مناسبی برای گوش کردن به کتاب خوانی شماست.
به کودک امکان آشنا شدن با کتاب به شیوه خودش را بدهید. در این سن، کودک دوست دارد اشیاء را بـِجَود، پاره کند، روی آنها بنشیند یا بایستد. بنابراین از کتابهای نرم، پارچه ای و مقاوم استفاده کنید.
کتاب هایی که در هر صفحه، یک تصویر کامل و مشخص دارند.
کتاب هایی که داستان بسیار کوتاه و درباره موضوع هایی آشنا و مملوس با زندگی کودک دارند.

در دوره نوپایی، مناسب ترین کتاب ها برای کودکان کدامند؟

داستان های کوتاه درباره موضوع های مختلف و متنوع.
کتاب های کارتی (هرصفحه از کتاب یک کارت جداگانه است) و داستان هایی که از زندگی روزمره کودک سرچشمه گرفته اند.
کتاب هایی که اشعار موزون دارند و بچه ها می توانند آنها را تکرارکنند.
کتاب هایی که مضمون واحدی دارند. به طور مثال درباره شکل های هندسی، رنگ ها یا حروف الفبا نوشته شده اند.

در رویا چیزی را به کودک بدهید که در واقعیت امکان آن نیست. به عنوان مثال پسر شما در اتومبیل بد خلقی می کند و شما به او توضیح می دهید که همه تشنه ایم و تقصیر شما نیست که در این ترافیک سنگین گیر کرده اید و هیچ راهی برای اینکه توقف کنیم و نوشابه ای بخریم وجود ندارد، گله و شکایت هم کمکی به تند تر رفتن اتومبیل نمی کند. چه بهتر که در چنین موقعیتی بتوانید به پسرتان بگویید: «مثل اینکه خیلی تشنه ای! شرط می بندم دلت می خواهد همین حالا یک سطل آب سیب خنک اینجا بود!»
باید احساسات کودکان را درک کنیم. تا زمانی که کودک احساس درستی نداشته باشد نمی تواند درست فکرد کند؛ و تا زمانی که کودک احساس درستی نداشته باشد نمی تواند درست عمل کند.
به عنوان مثال استفاده از جملاتی مثل «هنوز بچه است، چه می فهمد، چنان وانمود می کند که انگار دنیا به آخر رسیده است.» باعث می شود کودک احساس کند که احساساتش زیاد جدی تلقی نمی شود.
یا مثلاً گفتن جملاتی مانند «هیچ دلیلی برای ناراحتی تو وجود ندارد.»
«سر همچ و پوچ این همه سرو صدار راه انداختی!»
«این احساس تو دیوانگی است.»
شما در مقام پدر و مادر وظیفه داردید که کمک کنید بچه ها بفهمند احساسات واقعی شان چیست، چرا که برای آنها مفید است بدانند واقعاً چه حس می کنند.
به عنوان مثال: «مثل اینکه آن پازل را به تنهایی درست کردی، خیلی خوشحالی؟نه؟!»
«حتماً ناراحتی که دوستت به جشن تولدت نیامد.»
همه احساسات بچه ها، حتی آنهایی که بار منفی دارند، بایستی به رسمیت شناخته شوند:
«بازی با اسباب بازی ای که این قدر سخت به کار می افتد بایستی خیلی مأیوس کننده باشد!»
«وقتی عمه جان لپت را نیشگون می گیرد، خیلی ناراحت می شوی؟»

برگرفته از کتاب کودک، خانواده، انسان
ترکمان

جدول مقایسه نظریه های مشاوره از حیث فنون درمان

* در کنار او بنشینید و به چشمانش نگاه کرده نام او را بر زبان آورید و او را به انجام کار مورد نظر تشویق کنید.

* برای همکاری به او فرصت دهید.

* حدود پنج دقیقه صبر کنید و در صورت عدم انجام خواسته در خواست خود را مجددا تکرار کنید.

* اگر پس از پنج دقیقه خواسته شما عملی نشد دلایل متناسب با شرایط برایش بیاورید و لزوم انجام آن کار را توضیح دهید.

* اگر باز هم گوش نکرد و مشغول انجام فعالیت خاصی مانند تماشای تلوزیون بود فعالیت او را قطع کرده و یا وسایل مربوط به آن را از دسترس او دور کنید و دلیل انجام این کار را برایش توضیح دهید.

* در صورت اعتراض و شکایت کودک با او بحث و مجادله نکنید.

* اگر لجبازی او قطع شد به او اجازه دهید که دوباره به فعالیت مورد علاقه اش مشغول شود

* در صورت عدم پذیرش فرمانهای جدید و به راه انداختن قشقرق از سوی کودک می توانید او را به محل خلوت و دور از عوامل تقویت کننده مانند یک اتاق آرام و دور از سایرین هدایت کرده و از او بخواهید روی صندلی نشسته و با در نظر گرفتن سن وی از سه تا هشت دقیقه اجازه خروج از اتاق را به او ندهید و در صورتی که کودک ناراحت یا عصبانی شد به او توجهی نکرده و اگر از اتاق خارج شد او را به اتاق بازگردانید.

* در صورت انجام خواسته یا قبول آن پس از اتمام زمان مورد نظر کودک را تشویق کنید و اگر سرپیچی کودک ادامه دارد مجددا او را به اتاق فرستاده یا از فعالیت جاری مورد علاقه اش محروم کنید.

* اگر عمل فعلی شما اثر ندارد زیرک باشید و راه دیگری پیدا کنید و از خود بپرسید چه کار دیگری می توانم بکنم تا او را به عکس العمل بهتری ترغیب کند.

*در صورت مشاهده رفتارهای نشان دهنده لجبازی به آن توجه نکرده کودک را به مکانی آرام هدایت کرده و یا در صورت لزوم محیط را ترک و خود را به انجام فعالیتهای دیگر مشغول نمایید.

*برای جلو گیری از لجبازی کودک به او رشوه ندهید و مطمئن شوید که کودک از طریق لجبازی به خواسته هایش نمی رسد.

* لازم نیست همه درخواستهای کودک را برآورده کنید و گاه لازم است به او نه بگویید.

*به جای استفاده از تنبیه و روشهای خشن تربیتی سعی کنید از روشهای مثبت و تشویقی استفاده کنید.

*مثبت باشید، مثلا به جای آنکه بگویید چند مرتبه به تو بگویم دندانهایت را مسواک بزن می توانید بگویید دندانهای قشنگت را مسواک بزن تا همینطور قشنگ بماند.

*به او با جملات خاصی انگیزه داده و صحبتهای تشویق کننده داشته باشید.

*به آنچه به کودک می گویید عمل کنید واگر تشویق یا محرومیتی در نظر گرفته اید انجام دهید ولی اگر قادر به اجرای گفته خود نیستید از بیان آن خودداری ورزید.

*به رفتارهای مطلوب و حرف شنوی کودک توجه داشته باشید و آنها را تشویق کنید.

میزان احتیاط در کارها، اجتناب از خطر و هوشیاری نسبت به آن، اهمیت مسایل مالی، اهمیت احساس ایمنی و امنیت خاطر، میزان نیاز جنسی.

احساس تعلق:

عشق و محبت ورزی، نشان دادن احساس و عاطفه خود به دیگران، جستجوی صمیمیت، وقت و انرژی گذاشتن برای ارتباط خانوادگی، ایجاد و نگهداری دوستی، عضویت در گروه.

قدرت و خودشکوفایی:

دستیابی به هدف، پیشرفت، احساس کنترل داشتن بر اوضاع و شرایط، مهارت داشتن، اعتماد به خود داشتن، احساس افتخار، نفوذ بر دیگران داشتن، حس رقابت، رهرو داشتن، الگو بودن و مورد پیروی قرار گرفتن.

آزادی:

محدود و مجبور نبودن، احساس آزادی در اقدام و تصمیم گیری، مسافرت کردن، استقلال رای و عمل داشتن،
نظر و خواست خود را دنبال کردن، انتخاب های زیادی داشتن، خودمختاری، خلاقیت، اظهار نظر داشتن بدون ترس و واهمه.

تفریح:

خنده، یادگیری، تنوع طلبی، پرداختن به تفریحات دلخواه، سرگرمی داشتن، بازی کردن، شوخ طبع بودن، شادی