مقایسه دیدگاههای روانشناسی

درمان روانکاوی

فنون اصلی عبارتند از: تعبیر، تحلیل رویا، تداعی آزاد، تحلیل مقاومت و تحلیل انتقال. همه این فنون برای کمک به درمان جویان ترتیب یافته‌اند تا به تعارض‌های ناهشیار خود دست یابند که این به بینش و سرانجام جذب کردن موضوعات تازه توسط خود منجر می‌شود.

درمان آدلری

درمانگران آدلری به تجربیات ذهنی درمانجویان بیشتر از به کار بردن فنون اهمیت می‌دهند. برخی از فنون عبارتند از: گردآوری تاریخچه زندگی (مجموعه خانواده، خاطرات قدیمی، اولویت‌های شخصی)، در میان گذاشتن تعبیرها با درمانجویان، ترغیب کردن و یاری دادن به درمانجویان در جستجو کردن امکانات.

درمان وجودی

فنون معدودی از این رویکرد حاصل شده است زیرا این دیدگاه ابتدا بر شناختن و بعد بر فن تاکید می‌ورزد. درمانگر می‌تواند فنونی را از رویکردهای دیگر اقتباس نموده و آنها را در چارچوب وجودی وارد کند. تشخیص، آزمودن و ارزیابیهای بیرونی با اهمیت محسوب نمی‌شوند.

درمان فردمدار

این رویکرد از فنون معدودی استفاده می‌کند ولی بر نگرش‌های درمانگر تاکید می ورزد. فنون اساسی عبارتند از: گوش کردن فعال، انعکاس دادن احساس‌ها، توضیح دادن و «حضور ملموس داشتن» برای درمانجو. این مدل از آزمودن تشخیصی، تعبیر، گردآوری تاریخچه یا سوال کردن به قصد گردآوری اطلاعات استفاده نمی‌کند.

درمان گشتالتی

برای تشدید کردن تجربه و منسجم کردن احساسات متضاد انواع تجربیات طراحی شده‌اند. تجربیات به طور مشترک توسط درمانگر و درمانجو از طریق گفتگوی من/تو به وجود می‌آیند. درمانگران برای ابداع کردن تجربیات خوشان آزادی عمل دارند. تشخیص رسمی و آزمودن به عنوان بخشی از درمان ضروری نیستند.

رفتار درمانی

فنون اساسی عبارتند از: حساسیت زدایی منظم، روش‌های آرمیدگی، غرقه سازی، حساسیت زدایی با حرکت چشم و پردازش مجدد، فنون تقویت، سرمشق گیری، بازسازی شناختی، جسارت آموزی و آموزش مهارت‌های اجتماعی، برنامه های خودگردانی و تمرین رفتاری. تشخیص یا ارزیابی در ابتدا برای تعیین کردن برنامه درمان اجرا می‌شود. معمولا از تکلیف نیز استفاده می‌شود.

درمان

شناختی - رفتاری

درمانگران از انواع فنون شناختی، هیجانی و رفتاری استفاده می‌کنند. روشهای گوناگون برای تناسب داشتن با درمانجویان طراحی می‌شوند. این شیوه درمانی فعال، رهنمودی، کوتاه مدت، متمرکز بر زمان حال و ساخت دار است. برخی از فنون عبارتند از: پرداختن به گفتگوی سقراطی، به چالش طلبیدن عقاید غیر منطقی، انجام دادن تکالیف، گردآوری اطلاعات درباره فرض‌هایی که فرد تشکیل داده است، ثبت کردن فعالیت‌ها، یادگیری مهارت‌های مقابله کردن جدید، تغییر دادن الگوهای زبان و تفکر فرد، نقش گزاری و روبرو شدن با عقاید غلط.

واقعیت درمانی

این درمانی فعال، رهنمودی و آموزشی است. ممکن است برای ترغیب کردن درمانجویان به ارزیابی آنچه که در زمان حال انجام می‌دهند از فنون مختلف استفاده شود تا آنها تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند تغییر کنند یا نه. اگر درمانجویان به این نتیجه برسند که رفتار موجود آن‌ها بی ثمر است در این صورت برنامه خاصی را برای تغییر ترتیب می‌دهند و نسبت به دنبال کردن آن احساس تعهد می‌کنند.

درمان فمینیستی

گرچه فنونی از رویکردهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرند ولی درمانگران فمینیست گرایش دارند از فنون افزایش آگاهی استفاده کنند تا به درمانجویان کمک نمایند از تأثیر جامعه پذیری نقش جنسیتی بر زندگی خود آگاه شوند. فنون دیگری که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از: تحلیل و مداخله نقش جنسی، تحلیل و مداخله قدرت، کتاب درمانی، ژورنال نویسی، خود افشاگری درمانگر، جسارت آموزی، بازنگری و بر چسب زدن دوباره، بازسازی شناختی، مشخص کردن و به چالش طلبیدن عقاید امتحان نشده، نقش گزاری، کار گروهی و اقدام اجتماعی.

رویکردهای

پسامدرن

در درمان راه حل مدار فن اصلی صحبت کردن درباره تغییر است با تاکید بر مواقعی که در زندگی درمانجو مشکل، مشکل نبوده است. فنون دیگر عبارتند از: استفاده خلاق از سئوال کردن، سئوال معجزه و سئوال های درجه بندی شده که به درمانجویان کمک می‌کنند قصه های دیگری بسازند. در قصه درمانی، فنون خاص عبارتند از: گوش کردن به قصه مملو از مشکل درمانجو بدون درگیر شدن در آن، بیرونی کردن و نامیدن مشکل و کشف کردن نشانه‌هایی از شایستگی.

درمان سیستم‌های خانواده

بسته به گرایش نظری خاص درمانگر از انواع فنون استفاده می‌شود. فنون عبارتند از: ژنوگرام، آموزش، پرسیدن سوال، ملحق شدن به خانواده، ردیابی زنجیره‌ها، استفاده از انتقال متقابل، بررسی کردن خانواده، بازنگری، بازسازی، نمایش دادن و مرزبندی. فنون می‌توانند شناختی، تجربی یا رفتاری باشند. اغلب آنها برای به وجود آوردن تغییر در زمان کوتاه طراحی شده‌اند.